دست برتر پهپادهای ایرانی

جام کوردی– کارشناسان و تحلیلگران نظامی در غرب مدعی هستند استفاده کرملین از پهپادهای ایرانی نه تنها موجب دگرگونی وضعیتدر میدان نبرد و تقویت روانی و تاکتیکی روسیه در مقابل اوکراین شده بلکه ارتقا و تقویت بیشتر صنایع نظامی ایران را به دنبال خواهدداشت.

به گزارش جام کوردی، در چند سال گذشته که بحث همکاری های نظامی و دفاعی و رزمایش های مشترک ایران و روسیه مطرح شد، بهتدریج موضوع معاملات تسلیحاتی دوطرف به ویژه در رسانه ها پیگیری می شد.

این گمانه زنی ها هنگامی جدی تر شد که در اکتبر سال ۲۰۲۰ تحریم های تسلیحاتی ایران در سازمان ملل به عنوان بخشی از تعهداتغرب در چارچوب توافق برجام رفع شد و دولت آمریکا قادر نشد به صورت قانونی این تحریم ها را تمدید و تشدید کند.

با اینحال همه تحلیل ها از این همکاری، بر این جنبه استوار بودند که ایران به خرید تسلیحات روسی روی می آورد زیرا چند سال قبل همایران پس از کش و قوس فراوان توانسته بود سامانه دفاع موشکی اس۳۰۰ را از مسکو دریافت کند.

در این دوره اما بحث نوسازی ناوگان هوایی و خرید جنگنده های تازه (نسل چهار و پنج) خیلی جدی تر از سوی رسانه های غربی دنبالمی شد و هر روز خرید یا دریافت انواع مختلف هواپیمای سوخو از کرملین رسانه ای می شد اما به ذهن کارشناسان هیچ رسانه و اتاقفکر غربی خطور نمی کرد که روزی درباره درخواست کاخ کرملین از تهران مبنی بر دریافت سلاح بنویسد، چه برسد بخواهند در موردفروش یا قابلیت های تسلیحات ساخت ایران در میدان عمل سخنی بگویند.

از حدود یک ماه قبل رسانه های غربی پس از اظهارات مقام های آمریکایی به موضوع فروش پهپادهای ایرانی به روسیه پرداختند و باوجود سکوت هر دو کشور مدعی شدند ۳۰۰ تا یک هزار فروند هواپیماهای بدون سرنشین در انواع شناسایی، تهاجمی و انتحاری بهروسیه انتقال یافته است.

بحث وقتی داغ شد که روزنامه مطرح «وال استریت ژورنال» هفته گذشته در گزارشی مبسوط از تاثیر پهپادهای ایرانی در میدان نبرداوکراین و نابودی تعداد زیادی از تسلیحات و خودروهای زرهی پیشرفته غربی سخن گفت.

این روزنامه مطرح آمریکایی مدعی شد که روسیه با پهپادهای ایرانی آسیب‌ های جدی را به نیروهای اوکراینی وارد کرده است و خطراتجدیدی برای ارتش اوکراین و نظامیان این کشور محسوب می‌ شوند.

طبق همین گزارش، برخی افسران ارشد اوکراینی نیز تجربیات خود از دقت و میزان نابودگری پهپادها علیه سامانه های موشکی اینکشور را مطرح کردند. این تحول به اندازه ای در برگرداندن ورق بازی در جنگ موثر بود که کی‌یف با دستپاچگی سطح روابط خود باایران را کاهش داد و اعتبارنامه سفیر ایران را رد کرد.

مقام های اوکراین سپس دست به دامان آمریکا و رژیم صهیونیستی شد تا برای مقابله با این پرنده ها چاره ای بیندیشد و تجهیزاتپیشرفته ای را به این کشور ارائه دهند.

به نوشته این روزنامه آمریکایی، فرمانده توپخانه هنگ ۹۲ مکانیزه اوکراین در این خصوص گفت که پهپادهای ایرانی به صورت جفتیپرواز و به اهداف خود اصابت می‌کنند و در مدت کوتاهی دو هویتزر خودکششی ۱۵۲ میلی متری، دو هویتزر خودکششی ۱۲۲ میلیمتری و همچنین دو نفربر زرهی «بی‌تی‌آر» این هنگ را منهدم کردند.

پهپاد ایرانی عامل تقویت توان نظامی و روحیه سربازان روس

«موسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک» هم چند روز قبل توانایی پهپادهای ایرانی را قابل توجه و آن ها را پیشرفته عنوان کرد و درزمینه همکاری تهران با مسکو مدعی شد: حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین و انتقال پهپادها گزینه ای برای مسکو است تابتواند مشکلات زنجیره تامین ناشی از تحریم‌ ها و سایر موانع تولید داخلی هواپیماهای بدون سرنشین را رفع کند.

اگرچه شرایط دقیق قرارداد علنی نشده و حتی دو کشور این معامله را به صورت رسمی تائید نکردند اما بنا بر ادعای تحلیلگران اینموسسه آمریکایی، همکاری فوق نشان دهنده تمایل تهران برای ارائه حمایت نظامی قابل توجه به مسکو است که می تواند چشم اندازارتقا و تقویت بیشتر صنایع نظامی ایران را به همراه داشته باشد.

در تحلیل این اندیشکده آمریکایی آمده است: صنعت توسعه یافته هواپیماهای بدون سرنشین ایران طیف گسترده ای از مدل هایشناسایی، تهاجمی و انتحاری را تولید کرده است که برخی از آنها پیش از این به کشورهای دیگر صادر شده اند.

نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اکتبر ۲۰۱۳، یک پهپاد شناسایی کوچک کپی شده از اسکن ایگل آمریکایی را به روسیههدیه داد… و روسیه نیز قصد دارد به یک قدرت بزرگ هواپیماهای بدون سرنشین تبدیل شود اما از آنجا که توسعه هواپیماهای بدونسرنشین را اولویت خود قرار نداده بود، اکنون برای رفع نیازهای فوری خود به پهپاد در اوکراین به مدل‌ های شناسایی مسلح و پهپادهایانتحاری تهران روی آورده است.

براساس این تحلیل در واقعیت پهپادها نقشی کلیدی در جنگ کنونی اوکراین ایفا می‌کنند و استقرار تعداد زیادی پهپاد جدید در میداننبرد به تقویت روانی و تاکتیکی روسیه در مقابل نیروهای اوکراینی منجر می شود.

اوکراین پیش از این از پهپادهای بیرقدار وارداتی از ترکیه استفاده می کرد. مسکو حتی امیدوار است مسیر کل درگیری را با استفادهگسترده تر از این هواپیماهای بدون سرنشین تغییر دهد. در هر صورت با توجه به برنامه های روسیه در زمینه تولید طیف گسترده ای ازهواپیماهای بدون سرنشین، پهپادهای تهران می توانند یک ایستگاه میانی ایده آل برای کاخ کرملین تا زمانی باشند که پهپادهای اینکشور در عمل تولید شوند.

تاثیر پهپادها در میدان نبرد

روزنامه ها و رسانه های مطرح غربی در چند روز گذشته گزارش های گوناگونی را در مورد تاثیر پهپادهای ایرانی در میدان های نبرد دراوکراین مخابره کرده اند. از مدتی قبل ارسال گسترده سلاح از آمریکا و آلمان و دیگر کشورهای اروپایی به اوکراین موجب توقف روندحرکتی روسیه در جنگ شده بود حال تاکتیک پهپادی مسکو قاعده جنگ را تغییر داده است.

پایگاه خبری تحلیلی «میدل ایست مانیتور» نیز نوشت: در حالی که روسیه حملات خود با پهپادهای ایران افزایش می دهد، اوکراین همسعی دارد برنامه دفاعی تازه ای را تدارک ببیند. دفتر رئیس جمهور اوکراین و یک مقام منطقه ای اعلام کردند این کشور راه هایی رابرای مقابله با استفاده روسیه از انواع سلاح های جدید به ویژه استفاده از پهپادهای انتحاری جدید، برنامه ریزی می کند.

«سرگی براتچوک» سخنگوی دولت در منطقه اودسا گفت: «روسیه سعی می کند در تعداد موشک ها صرفه جویی کند… این پهپادهابسیار ارزان تر هستند و می توان آنها را بسیار بیشتر و به صورت چند عددی استفاده کرد. ما می بینیم که دشمن حتی می تواند چندینفروند از این پهپادهای انتحاری را برای یک حمله اعزام کند.»

طبق این تحلیل، تا پیش از این استفاده انواع تسلیحات جدید غربی، از جمله سامانه های موشکی هیمارس، سلاح های ضدتانک Javelin و پهپادهای ترکیه ای، تأثیر قابل توجهی بر روند جنگ هفت ماهه به نفع اوکراین داشته اند، اما اکنون پهپادهای مهاجر۶و شاهد ۱۳۶ در نبرد موجب تحولاتی به نفع مسکو شده اند.

نشریه «پولیتیکو» نیز نوشت، پهپادهای ایرانی به تهدیدی جدید و مشکلی بزرگ برای اوکراین تبدیل شده اند. این موضوع دولت زلنسکیرا وادار کرده تا درخواست‌های تازه ای را برای دریافت تسلیحات پیشرفته‌تر از ایالات متحده ارائه کند.

ارتش اوکراین اعلام کرد در چند هفته گذشته بر حجم حملات پهپادی روسیه افزوده شده است. یک افسر ارتش می گوید دیدن اینپهپادها در رادارها بسیار دشوار و به یک مشکل بزرگ تبدیل شده است.

«آندریانا آرختا» فرمانده نیروهای اوکراینی در منطقه خرسون اذعان داشت طی هفته گذشته، روسیه پهپادهای وارداتی از ایران را بهتعداد بیشتری در سرتاسر اوکراین مستقر کرده است که نتایج ویرانگری داشته است. برخی از آنها به مواضع جنگی حمله، تانک ها وخودروهای زرهی را نابود کردند، در حالی که برخی دیگر به زیرساخت ها در شهر بندری اودسا ضربه زدند.

به نوشته پولیتیکو، پهپادهای ایرانی یک تغییردهنده بالقوه بازی برای روس ها هستند. آنها به نسبت کوچک هستند، در ارتفاع کم پرواز واز دست رادارهای اوکراینی فرار می کنند.

این افسر اعتقاد دارد: شاید بتوان آنها را به سختی با موشک‌های ضدهوایی استینگر سرنگون کرد، اما این امر فقط در روز امکانپذیراست زیرا سلاح‌های ارائه شده آمریکا به سیستم دید در شب مجهز نیستند. من باید از یک طرف در مقابل بالگردهای روسی قرار بگیرم واز طرف دیگر با پهپادهای ایرانی. کنترل منطقه و سرنگونی پهپادها بسیار سخت است.

مقام های نظامی اوکراین اکنون می گویند به تسلیحات پیشرفته Switchblade ۶۰۰ که با نام «جاولین پرنده» معروف هستند، نیازدارند. واشنگتن عنوان داشت با شرکت سازنده ( AeroVironment ) قرارداد بسته است تا نسخه فوق را ارسال کند، اما این تسلیحاتتا چند ماه دیگر به کی‌یف نخواهند رسید.

گذشته از این، در یک ارزیابی جامع، متخصصان نظامی در غرب نگرانی هایی فراتر از اوکراین دارند.

اتاق فکر آمریکایی «موسسه واشنگتن» اعتراف می کند چنین همکاری می‌تواند راه را برای تحویل سلاح‌ های بحث برانگیزتر مانندموشک‌های بالستیک کوتاه‌برد ایرانی باز کند. چنین محموله هایی همچنین با دیدگاه استراتژیک ایران در مورد رقابت قدرت‌ های بزرگ باایالات متحده همخوانی دارد.

از سوی دیگر برخی کارشناسان نظامی می گویند وقتی پهپادهای ایرانی این کیفیت را در میدان های جنگی دارند و در مقابله بابسیاری از تسلیحات روز آمریکایی و اروپایی موفق عمل می کنند، بقیه تسلیحات ساخت ایران به ویژه سامانه های موشکی و دیگرتسلیحات آنها هم باید از قدرتی مشابه و حتی فراتر از این برخوردار باشند.