به گزارش جام کوردی، اختلال دوقطبی که آن را با نام افسردگی مانیک نیز می‌شناسند، یک بیماری روانی است که سبب ایجاد حالات شدید شادی و ناراحتی می‌شود و همچنین در رفتار، طرز فکر، انرژی و خواب تغییرات ایجاد می‌کند. افرادی که به بیماری دوقطبی مبتلا هستند دوره‌هایی دارند که در آن بیش از حد احساس شادی و پر انرژی بودن دارند و در دوره‌های دیگر احساس ناراحتی، ناامیدی و تنبلی زیادی می‌کنند؛ همچنین بین این دو دوره معمولاً حالت طبیعی دارند. این دو حالت شادی و ناراحتی را می‌توان به عنوان دو قطب روحی در نظر گرفت و به همین دلیل به آن اختلال دوقطبی یا بای پولار می‌گویند.
کلمه مانیک توصیف زمانی است که فردی که اختلال بای پولار دارد، احساس هیجان و اعتماد به نفس بیش از حدی دارد. این احساسات میتواند همراه با زودرنجی و تصمیم‌گیری‌های بی‌ملاحظه یا تکانه همراه باشد. نیمی از افرادی که جنون یا مانیا را تجربه می‌کنند، ممکن است وهم (باور به چیزهایی که وجود ندارند) یا وهم تجسمی (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارد) داشته باشند. هیپومانیا، علائم خفیف‌تر مانیا است که به آن جنون خفیف نیز می‌گویند؛ این افراد دچار وهم و توهم تجسمی نمی‌شوند و حتی علایم شدید آن‌ها نمی‌تواند اختلال در زندگی روزانه آن‌ها به وجود آورد. کلمه افسرده‌کننده، نشانگر زمانی است که فرد بسیار احساس ناراحتی و افسردگی می‌کند. این نشانه‌ها مطابق با نشانه‌هایی است که افراد در هنگام اختلال افسردگی شدید بروز می‌دهند. اغلب افرادی که بای پولار هستند بیشتر علائم افسرده‌کننده دارند تا اینکه علائم مانیک یا هیپومانیک را از خود بروز دهند.
طیف دو قطبی
انواع اختلال بای‌پولار ویا همان طیف دو قطبی کم است و شامل موارد زیر می‌شود:
اختلال ۱ دوقطبی: در این نوع از طیف دو قطبی افراد رفتار بسیار متغیری دارند که شامل مانیک و سرخوشی می‌شود که حداقل یک هفته طول می‌کشد ویا به قدری شدید است که نیازمند مراقبت پزشکی است. همچنین معمولاً دوره‌های ناراحتی شدیدی که دو هفته طول می‌کشد نیز وجود دارد.
اختلال ۲دوقطبی: در این طیف دو قطبی نیز افراد شادی‌ها و ناراحتی‌های متغیر دارند؛ اما به اندازه دوقطبی 1 شدید نیست.
اختلال سیکلوتایمیک: این طیف دو قطبی شامل دوره‌های رفتاری مانیک و افسرده‌گی است که حداقل دو سال در بزرگسالان ویا یک سال در کودکان و نوجوانان طول می‌کشد. علائم آن به شدت اختلال یک یا دو دوقطبی نیستند.
در صورت داشتن هر یک از انواع طیف دوقطبی، سوء مصرف مواد و الکل میتواند سبب ایجاد حوادث ضمنی دیگر شود.
تست اختلال دو قطبی
علائمی وجود دارد که میتواند کمک کند بیمار bipolar را تشخیص دهیم؛ با این‌حال برای انجام تست دو قطبی نیازمند مراجعه به متخصص هستیم. بیماری دوقطبی شرایط روحی شادی و ناراحتی با الگوی منظمی را دنبال نمی‌کند؛ یک فرد ممکن است شرایط روحی یکسانی را (از نوع افسردگی یا مانیک) پیش از آنکه به حالت مخالف تغییر کند، چندین بار داشته باشد. شدت گرفتن علائم اختلال دوقطبی در بیماران مختلف، متفاوت است و ممکن است در طول زمان نیز تغییر کند و بیشتر یا کمتر شود.
علائم مانیا یا سرخوشی
- شادی و امیدواری و هیجان بیش از حد
- تغییرات ناگهانی از شاد بودن به زودرنجی، عصبانیت و دشمنی
- عدم سکون
- صحبت کردن سریع و کمبود تمرکز
- انرژی افزایش یافته و عدم نیاز به خواب
- افزایش میل جنسی نامعمول
- برنامه‌ریزی‌های غیر معمول و بزرگ
- قضاوت ضعیف
- مصرف بیش از حد الکل و مواد
- تکانه‌ای بودن رفتارها
- و…
علائم دوره افسردگی بیمار بای پولار
- ناراحتی
- از دست دادن انرژی
- احساس ناامیدی یا بی‌ارزشی
- مشکل در تمرکز
- فراموشکاری
- آرام صحبت کردن
- از دست دادن میل جنسی
- عدم توانایی در لذت بردن
- گریه غیرقابل کنترل
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری
- احساس نیاز به خواب بیشتر
- تلاش برای خودکشی
- فکر به مرگ یا خودکشی
- و…
عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی
عوامل ایجاد بیماری دوقطبی یک عامل تنها نیست، تحقیقات روی چگونگی تاثیر چند فاکتور برای ایجاد بای پولار در برخی از افراد انجام می‌شود. برای مثال در برخی مواقع میتواند به دلیل ژنتیک باشد، همچنین نحوه رشد مغز نیز میتواند در این زمینه موثر باشد؛ اما دانشمندان هنوز چگونگی و دلیل آن را نمی‌دانند.
ریسک فاکتورهای ایجاد بیماری دو قطبی
زمانی که بیماری دوقطبی در فردی پیشرفت می‌کند، معمولاً از زمان بلوغ یا جوانی آغاز شده است و به صورت نادر ممکن است در کودکی اتفاق بیفتد. اختلال دوقطبی میتواند در افراد خانواده وجود داشته باشد.
احتمال ایجاد اختلالات بای پولار در هر دو جنسیت زن و مرد به یک اندازه است؛ با این وجود احتمال داشتن دوره‌های سریع تغییرات در خانم‌ها بیشتر از آقایان است که سبب می‌شود چهار ویا تعداد بیشتری حالت روحی در طی سال داشته باشند. همچنین خانم‌ها احتمال بیشتری برای ابتلا به افسردگی طولانی‌مدت نسبت به آقایان دارند. دوقطبی یا بای‌پولار معمولاً دیرتر در زندگی خانم‌ها اتفاق می‌افتد و بیشتر به اختلالات دوقطبی دو دچار می‌شوند که حالات روحی تحت تاثیر تغییرات فصلی قرار می‌گیرد. ترکیبی از مشکلات روانی و پزشکی هم در خانم‌ها رایج تر است؛ مشکلات پزشکی شامل بیماری تیروئید، میگرن و بیماری اضطراب است.
عوامل تشدیدکننده اختلال دو قطبی شامل موارد زیر است:
- داشتن بیمار دو قطبی در خانواده
- تجربه دوره استرس بالا یا تروما
- مصرف بیش از حد الکل یا مواد
- شرایط خاص سلامتی
