جام کوردی– کارشناسان می‌گویند ممکن است تولید و صادرات نفت خام کردستان عراق ظرف پنج سال به نصف برسد و قلک دولت اقلیمکردستان بیش از پیش خالی شود.
بر اساس نامه‌ای که رویترز روئیت کرده، گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد شرکت‌های نفتی بینالمللی فعال در کردستان از ایالاتمتحده خواسته‌اند تا به خنثی کردن افزایش تنش بین دولت مرکزی عراق و منطقه کردستان عراق یا دولت اقلیم کردستان کمک کند.
کردستان عراق طی سال‌های متمادی نفت مورد نیازترکیه را تامین می‌کرد. اما کردها در شرایط کنونی می‌گویند برای اطمینان از ادامهجریان نفت از شمال عراق به ترکیه و برای جلوگیری از افزایش صادرات نفت ترکیه از ایران و روسیه، مداخله آمریکا لازم است.
علاوه بر این، اقتصاد اقلیم کردستان تا حد زیادی به صادرات نفت وابسته است زیرا حمایت های مالی بغداد برای پوشش پروژه هایتوسعه نفت کافی نیست و تعطیلی صادرات نفت می تواند اقتصاد آن را تهدید کند و حتی ممکن است باعث سقوط و فروپاشی این منطقهشود .
دادگاه فدرال عراق در اوایل فوریه سال جاری اعلام کرد که قانون نفت و گازی که صنعت نفت در کردستان عراق را ساماندهی می کند،خلاف قانون اساسی کشور است. دولت فدرال عراق که مدت‌ها با اجازه به دولت اقلیم کردستان به صادرات مستقل نفت مخالف بود، پساز صدور این حکم، تلاش‌های خود را برای کنترل درآمدهای صادراتی کردستان عراق از نفت را افزایش داد.
بر اساس گزارش رویترز، نسخه هایی از نامه های شرکت های نفتی به آمریکا نشان می دهد برخی از شرکت های چندملیتی نفتی حتیدر ژانویه 2022 به سفرای ایالات متحده در بغداد و آنکارا مراجعه کردند و به دنبال میانجیگری در پرونده جداگانه ای بودند که مربوط بهسال 2014 در مورد خط لوله عراق–ترکیه و شکایت بغداد از آنکارا است.
بغداد مدعی است که ترکیه با نفت کردستان را – که غیرقانونی می‌داند – از طریق خط لوله به بندر جیهان ترکیه ارسال می کند و با اینکار قرارداد میان دو کشور را نقض کرده است.
به گفته وزارت نفت عراق، جلسه نهایی این پرونده در ماه جولای در پاریس برگزار شد و اتاق بازرگانی بینالمللی در ماه‌های آینده تصمیمنهایی را صادر خواهد کرد.
در نامه شرکت‌های نفتی به نمایندگان آمریکا آمده است که در صورت الزام ترکیه به دریافت نفت خام بیشتر از ایران و روسیه، توقفجریان نفت از طریق ترکیه باعث سقوط اقتصاد اقلیم کردستان می‌شود.
عراق هم‌اکنون از قیمت‌های بالای نفت بهره می‌برد و با توجه به ثابت ماندن قیمت هر بشکه نزدیک به ۱۰۰ دلار ، به بالاترین حد در ۱۴سال گذشته رسید.
خط لوله میان عراق و ترکیه ظرفیت پمپاژ 900000 بشکه در روز نفت خام را دارد که تقریباً یک درصد از تقاضای روزانه نفت جهان رادارد که بخشی از آن متلعق به شرکت بازاریابی و فروش نفت دولت نفت عراق یا (SOMO) و بخشی متعلق به اقلیم کردستان است. درحال حاضر 500000 بشکه نفت خام در روز از میادین شمال عراق پمپاژ می شود.
شرکت‌های نفتی چندملیتی همچنین نزد اعضای کنگره آمریکا لابی کرده‌اند تا در ماه اوت نامه‌هایی به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجهآمریکا بنویسند. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه در 16 اوت گفت که اختلافات بین بغداد و اربیل مربوط به دو طرف است اماایالات متحده می تواند طرفین را به گفتگو تشویق کند.
شبکه تلویزیونی العربیه نیز در گزارشی به نقل از رعد القادیری، مدیر عامل انرژی، اقلیم و پایداری گروه اوراسیا گفت که ایالات متحده دریک دهه گذشته دست از عراق شسته است. بنابراین، هیچ فشاری از سوی واشنگتن یا سایر دولت‌ها، مسائل بین بغداد و کردها را حلنخواهد کرد.
شرکت دولتی بازاریابی و فرش نفت خام دولت عراق هفته گذشته تهدید کرد که اقدام قانونی علیه خریداران بین المللی نفت خام کردستانانجام می دهد و این مسئله ریسک مرتبط با سرمایه گذاری در منطقه را می افزاید. این آخرین اقدام بغداد در تشدید مناقشه با اقلیمکردستان است. اختلاف بر سر این است که چه کسی باید نفت کردستان را کنترل کند.
کارشناسان می‌گویند ممکن است تولید و صادرات نفت خام کردستان عراق ظرف پنج سال به نصف برسد و قلک دولت اقلیم کردستانبیش از پیش خالی شود.
با توجه به بدتر شدن رابطه میان عراق و اقلیم کردستان و بر خلاف ادعای مقامات اقلیم کردستان، فضای سرمایه گذاری در کردستانعراق در حال حاضر برای سرمایه گذاری های عمده در صنعت نفت مساعد نیست. یک مقام کرد این مناقشه را بدترین پیامد بین بغداد واربیل در نزدیک به 20 سال گذشته توصیف کرده است.
صادرات نفت بیش از 80 درصد از بودجه اقلیم کردستان را تشکیل می دهد و بدون درآمدهای نفتی، منطقه با مشکلات بیشتری مواجهاست، علاوه بر آن، بودجه محدودی از سوی دولت فدرال در عراق– که خود کابینه موقت است و نزدیک به یک سال پس از انتخابات عمومیاکتبر 2021 یک دولت عادی تشکیل نشده– به این منطقه تخصیص داده شده است.
بر اساس اسناد دولتی که رویترز مشاهده کرده، کردستان عراق بدون سرمایه گذاری جدید در صنعت نفت با خطر از دست دادن نیمی ازتولید فعلی نفت خود تا سال 2027 مواجه است. اما عملی شدن سرمایه گذاری در صنعت نفت اقلیم کردستان بسیار مشکل است.
کردها در عراق در طول قرن بیستم، بین مبارزه برای خودمختاری و استقلال مردد بودند. کردها عرب سازی و نسل کشی را به دست دولتبعث عراق تجربه کردند.
مناطق پرواز ممنوع عراق بر فراز اکثر مناطق کردستان عراق پس از مارس 1991 به کردها فرصت داد تا خودگردانی را تجربه کنند ومنطقه خودگردان عملاً ایجاد شد.
دولت بغداد تنها پس از سقوط صدام حسین و با تصویب قانون اساسی جدید عراق در سال 2005، خودگردانی اقلیم کردستان را بهرسمیت شناخت. همه پرسی غیر الزام آور استقلال توسط کردها در سپتامبر 2017 برگزار شد که واکنش های متفاوتی در سطح بینالمللی داشت.
منطقه کردستان عراق تا حد زیادی از محرومیت‌های سال‌های آخر حکومت صدام حسین و هرج‌ومرج پس از برکناری صدام حسین درسال 2003 رهایی یافت و یک دموکراسی پارلمانی با اقتصاد رو به رشد ایجاد کرد.
به نظر می‌رسد اکنون زمان آن فرا رسیده است که جامعه بینالمللی وارد عمل شود و امکاناتی فراهم کند تا این منطقه مسیر خود را بهسوی دموکراسی و شکوفایی بپیماید.
