به گزارش جام کوردی به نقل از باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران(ایسکانیوز)، دیدبان حقوق بشر کردستان ایران به‌عنوان یک نهاد غیردولتی و غیرانتفاعی در حوزه حقوق بشر و نقض آن در مناطق کردنشین ایران، طی یک سال گذشته بر دو موضوع مهم تمرکز کرده بود: ۱. ربایش، فریب و استفاده از کودکان و نوجوانان ایرانی به‌عنوان نیروی مسلح در گروه‌های تروریستی کُرد؛ ۲. پیگیری موارد اخاذی از فعالان اقتصادی و کارگاه‌های تولیدی در مناطق کردنشین ایران گزارش مستند این موارد و به همراه مصاحبه‌های تکمیلی در سایت دیدبان منتشر شد و بازتاب گسترده‌ای نیز داشت.در این میان، مواردی مانند پیگیری حقوق کولبران، درخواست برای فراهم کردن زمینه‌های توسعه پایدار در مناطق کردنشین، انتشار اخبار مختلف از سوریه، عراق و ترکیه و… در دستور کار تیم تولید محتوای دیدبان حقوق بشر کردستان ایران قرار داشت. اما چنانچه ذکر شد، عمده تمرکز دیدبان بر مساله کودک‌سربازان و اخاذی بود.
دیدبان در یک سال گذشته، بیش از ۴۰ پرونده در مورد ربایش، فریب و سربازگیری اجباری توسط گروه‌های مسلح در مناطق کردنشین ایران را منتشر و پیگیری کرد. مواردی مانند اسرین محمدی، ناصر علیزاده، بنیامین فرج‌زاده و…. اولین بار توسط دیدبان حقوق بشر کردستان ایران رسانه‌ای شدند.
مصاحبه با خانواده این کودکان، رساندن صدای آنها به گوش مسئولان دولت ایران و نهادهای مربوطه و تلاش برای بین‌المللی کردن ابعاد این جنایات بزرگ- که توسط گروه‌های مختلفِ مسلح کُرد انجام شده است- از جمله فعالیت‌های مهم دیدبان بود. این موارد به زبان‌های فارسی، انگلیسی و کُردی در سایت دیدبان و همچنین شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.
دیدبان سعی کرد مصائب این خانواده‌ها و رفتار غیرمسئولانه حکومت اقلیم و دولت عراق و لزوم واکنش جدی دولت ایران را گوشزد و پیگیری کند. متاسفانه خاک اقلیم کردستان عراق، به پایگاهی برای گروه‌های تروریستی کُرد تبدیل شده که امنیت، توسعه و شهروندان کشورهای همسایه را هدف گرفته است.
بعضی گزارش‌ها به دیدبان رسیده است که نشان می‌دهد پلیس و دستگاه امنیتی اقلیم کردستان نیز در فرایند ربایش و ناپدیدشدن کودکان کُرد ایرانی، با گروه‌های تروریستی همکاری می‌کنند. دولت اقلیم نیز در برابر این گروه‌ها و از حفاظت از تمامیت ارضی مناطق کردنشین عراق، ناتوان است و به همین دلیل مناطق مرزی، آماج فعالیت‌های مسلحانه این گروه‌ها شده است.
حزب دموکرات کردستان ایران، حزب دموکرات کردستان، پژاک و پ.ک.ک، ۴ گروه عمده تروریستی و مسلحی هستند که برای جبران کمبود نیروی انسانی، از کودکان کُرد ایرانی به‌عنوان سرباز و نیروی مسلح استفاده و کنوانسیون‌ها و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کنند.
در حوزه داخل ایران، دیدبان بارها دولت و مقامات مختلف جمهوری اسلامی را خطاب قرار داد. ما چند خواسته مشخص داریم: سازماندهی مسائل مرز، تاسیس بازارچه‌های مرزی، حل دائمی پدیده‌های زشت و پرهزینه‌ای مانند کولبری، توسعه پایدار و همه‌جانبه مناطق کردنشین ایران و از همه مهمتر: «حساسیت در مورد شهروندان آسیب‌دیده مرزنشین و پیگیری سرنوشت کودکان و سایر اتباع ایرانی که به اجبار و اختیار عضو گروه‌های مسلح شده‌اند».
زیرا پیگیری وضعیت شهروندان ایرانی که به انحاء مختلف آسیب دیده‌اند وظیفه دولت و سیستم قضایی ایران است. بر همین اساس، دیدبان حقوق بشرکردستان ایران آمادگی لازم برای همکاری و در اختیار گذاشتن یافته‌های خود جهت پیگیری مسائل شهروندان کُرد ایرانی را دارد.
اما در حوزه دولت‌های همجوار مانند عراق، اقلیم کردستان و ترکیه و حتی سوریه، مجامع بین‌المللی و حقوق بشری باید در کنار وزارت خارجه ایران فعال‌تر شوند. به‌عنوان مثال، کودکان کُرد ایرانی که توسط این گروه‌ها ربوده شده‌اند باید آزاد شوند و پیگیری این مهم، وظیفه دولت ایران در مجامع بین‌المللی با همکاری دولت‌های عراق و ترکیه و سوریه است. مجامع بین‌المللی از جمله شورای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد باید به طور جدی در جریان این رخدادهای ناقض حقوق کودکان و حقوق بشر قرار بگیرند.
دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، بار دیگر مواضع خود را تکرار می‌کند:
به‌عنوان یک نهاد حقوق بشری، تابع قوانین دولت ایران، مستقر در جغرافیای ایران و البته منتقد سیاست‌های مرکزمحور دولت ایران در خصوص مناطق مرزی و کردنشین هستیم. متاسفانه، گروه‌های مسلحی که خود به دروغ حزب توصیف می‌کنند؛ اما در حقیقت گروه تروریستی محسوب می‌شوند، در سال‌های اخیر تعداد بسیاری از کودکان و جوانان ایرانی را فریب داده، ربوده و در اقدامات مسلحانه و تروریستی، به کشتن داده‌اند و حتی جنازه آنها را نیز تحویل خانواده نداده‌اند.
ما در این میان، نه سیاسی هستیم؛ نه جدایی‌طلب؛ نه با ایدئولوژی دولت ایران ارتباط داریم و نه با چپ‌روی گروه‌های مسلح و جدایی‌طلب کُرد؛ ما فقط می‌خواهیم کردستانات ایران؛ امن، با ثبات و توسعه‌یافته باشد. ما نمی‌خواهیم کردهای ایرانی و به خصوص نوجوانان، قربانی و هزینه جنگ و اقدامات تروریستی شوند.
ما تلاش کرده‌ایم در این نزاع که ابعاد آن چندان شفاف نیست، وارد نشویم. برای ما آنچه اهمیت داشته در وهله اول رفتار متعارف یعنی گفتگو و حل مسالمت‌آمیز چالش‌ها و اختلافات تاریخی است. اما در مرحله اول، رعایت حداقل‌های حقوق بشری بر طرفین لازم است. در این میان، اتباع غیرنظامی، به خصوص کودکان، نباید به عنوان سرباز در گروه‌های مسلح کُرد حاضر باشند.
