به گزارش جام کوردی، کوهستان مهر یا رحمت در فارس که باوجود یادمان‌های باستانی واجد ارزش‌های تاریخی و آیینی است، به‌ویژه در دوره هخامنشیان مورد توجه ایرانیان بوده است.
در این جغرافیا، افزون بر ایجاد تخت‌جمشید، شاهکارهای متعدد حجاری و معماری دیده می‌شود. بسیاریِ آثار تاریخی بر فراز و بر دامنه‌های کوهستان مهر باعث می‌شود برای این سرزمین، به‌منزله بخش مهمی از چشم‌انداز تاریخی و فرهنگی پارسه، ضوابط اختصاصی محافظتی تعریف شود؛ بدین‌ترتیب در سراسر این کوهستان هر گونه دخل و تصرف که موجب تغییر توپوگرافی و چشم‌انداز عمومی کوه شود، ممنوع است.
ایوان قدمگاه که در انتهای جنوب شرقی کوهستان مهر قرار گرفته، در زمره آثار شاخص هخامنشی به شمار می‌رود. این که اثر از لحاظ حجم سنگ‌تراشی و تراش کوه کم‌نظیر است، باعنوان “چاشتخوار” یا “چاشتخور”نیز شناخته می‌شود و از توابع شهرستان ارسنجان به‌شمار می‌رود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید چهارشنبه درباره این بنا به خبرنگاران گفت: برخی این بنا را شبیه به آرامگاه‌های هخامنشی می‌پندارند.
حمید فدایی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد این اثر باستانی ناتمام است، عنوان کرد: دلیل ناتمام ماندن این اثر هنوز مبهم است و ضروری است مطالعات بیشتری در این باره صورت گیرد.
او با تاکید بر اینکه پژوهش و مطالعات علمی و هدفمند در رابطه با ایوان قدمگاه می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته باشد، اظهار کرد: این پژوهش‌ها می تواند در روشن ساختن ابهامات در پیوند با کارکرد و تاریخ قطعی برپایی بنا بسیار سودمند است.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید افزود: متاسفانه این یادمان بسیار ارزشمند مورد گزند و آسیب‌های طبیعی و انسانی بسیاری قرار گرفته و نیاز است به صورت بنیادی و همیشگی مورد نگاهبانی و حفاظت و مرمت اصولی قرار گیرد.
فدایی در همین زمینه از برنامه پایگاه میراث جهانی تخت جمشید برای مستندنگاری و پاکسازی این اثر و محوطه پیرامونی آن سخن گفت و ابراز داشت: در حال حاضر با توجه به حضور کارشناسان با تجربه مستندنگار و حفاظت‌گر در پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در نظر است از این ظرفیت در ساماندهی هر چه بیشتر این محوطه استفاده کنیم.
او عنوان کرد: در نخستین گام مستندنگاری محوطه انجام خواهد شد؛ همچنین مشکل دیوار نوشته‌ها و رنگ‌هایی که در چند دهه اخیر چهره‌ای زشت به این محوطه بخشیده ، در برنامه پاکسازی قرار دارد.
کارشناس باستان‌شناسی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد نیز با اشاره به اینکه پژوهشگران متعددی در رابطه با این اثر نظراتی مطرح کرده‌اند، گفت: این یادمان ساختاری همانند آرامگاه نیمه‌تمام داریوش سوم در تخت‌جمشید دارد و به‌صورت دو اشکوبه‌ای در دل کوه تراشیده شده است. دو ردیف پله در کناره‌ها دسترسی به اشکوبه بالا را امکان‌پذیر کرده و در ایوان بالایی گودی‌هایی منظم و خوش‌تراش بر دیواره سنگی کوه همانند تاقچه‌هایی تراش خورده است.
حمید رضا کرمی افزود: عناصر معماری و هنری ایوان چاشتخوار به همین گودی‌های تاقچه مانند محدود می‌شود و هیچ سنگ‌نگاره‌ای بر دیواره آن دیده نمی‌شود. گوشه‌ها در دو سوی ایوان عمود و هموار است و نشان از دقت سنگ‌تراشان و معماران در برپا ساختن آن دارد.
او با بیان اینکه تاکنون پژوهشگران بسیاری از این یادمان بازدید کرده و هریک درمورد کارکرد آن نظری ارائه کرده‌اند، گفت: وجود چشمه طبیعی در پایین ایوان که پیش از خشکیدگی بر اثر برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی، جوشان و پرآب بوده است، از مهمترین دلایل گزینش این مکان برای برپایی این یادمان بوده؛ چراکه آب یکی از عناصر مقدس در ایران باستان به شمار می‌رفته است.
شهرستان ارسنجان در فاصله 125 کیلومتری شمال شرق شیراز و در همسایگی شهرستان‌های تاریخی مرودشت و پاسارگاد قرار دارد.
