بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، ئەم قسانەی واشنتۆن پۆست لە لایەن میدیا و ڕۆژنامەکانی تری ئەمریکاوە بە فۆرم و ئەدەبیاتی تر وتوویانە، بەڵام ئەوەی لە دونیای واقیعدا ڕوودەدات و لە پشت پەردەوە و تەنانەت بە ئاشکراش، ئاماژەیە بۆ ئەوەی هیچ ئاماژەیەک بۆ ڕوودانی ئەو ڕووداوە نییە، هیچ نییە گۆڕانکاری ستراتیجی لە هەڵوێستەکانی حکومەتی ئەمریکا بەرامبەر بە ڕژێمی زایۆنی و جینۆساید لە غەززە. زۆرترین جیاوازی کە لە نێوان هەردوولادا دەبینرێت، لەسەر شێوازی جینۆسایدکردنە؛ بایدن دەیەوێت نەتانیاهۆ “بە شێوەیەکی پلان بۆ داڕێژراو و حیسابکراو بکوژێت”، نەک کوێرانە و بێ ئامانج. ئەم پرسە کاریگەری نەرێنی لەسەر هەڵوێستی بایدن لە هەڵبژاردنەکانی داهاتوودا دەبێت تەنانەت دوای ئەوەی ئەمریکا هەموو سەرچاوەکانی خۆی بۆ هێرشکردنە سەر غەززە بەکارهێنا.
هەندێک هۆکاری ناڕازیبوونی بایدن لە ناتانیاهۆ بە نائومێدی ئەو لە ئەدای سەرۆک وەزیرانی ڕژێمی زایۆنی و بێتوانایی ئەو و سوپای ئەم ڕژێمە بۆ لەناوبردنی بەتەواوی حەماس و بەرخۆدانی غەززە، سەرەڕای هەموو ئەو هەموو… دامەزراوە و یارمەتییە چەکییەکانی ئەمریکا بۆ “ئیسرائیل”.
“ئیسرائیل”. لە ٧ی ئۆکتۆبەرەوە تا ئەمڕۆ، بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ٧ جار سەردانی ناوچەکەی کردووە و دوای هەر گەشتێک ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ڕژێمی زایۆنی لە غەززە پەرەی سەندووە. لە حەوتەمین و دوایین سەردانەکەیدا بۆ ناوچەکە، گڵۆپی سەوزی بۆ ئەم دەسەڵاتە هەڵکرد بۆ کوشتنی ڕەفەح. ئەمە ڕاستییەکە و هەر شتێکی تر جگە لەمە لە فێڵکردن زیاتر هیچی تر نییە.
جێگای سەرنجە کە بایدن کە ناوبەناو ڕەخنەی لە ناتانیاهۆ گرتووە – لەوانەش ئەو کاتەی کە هێرشی کردە سەر ڕەفەح کە دوا پەناگەی زیاتر لە یەک ملیۆن و ٤٠٠ هەزار ئاوارە بوو لە غەززە – دژایەتی هەڵمەتەکانی بەستنی یارمەتییە سەربازییەکانی بۆ ڕژێمی زایۆنیستی بەرخۆدان دەکات سەپاندنی مەرج بەسەر ئەم یارمەتییانە، بە بیانووی ئەوەی تەنها هانی “دوژمنانی ئیسرائیل” دەدات. جگە لەوەش فشار دەخاتە سەر کۆنگرەی ئەمریکا بۆ ئەوەی پەسەندکردنی زیادکردنی هاوکارییە سەربازییەکان بۆ “ئیسرائیل” بە بەهای ١٤ ملیار دۆلار.
سەرەڕای هەموو ئەو جەنجاڵییەی ئەم دواییە لە میدیاکانی ئەمریکادا سەبارەت بە ناکۆکییەکانی نێوان بایدن و نەتانیاهۆ تا ڕادەی پچڕان – بە هۆی هێرشی ڕژێمی زایۆنیستی بۆ سەر ڕەفەح-، بایدن تەنیا دوێنێ پەیوەندی بە ناتانیاهۆوە کرد و داوای لێکرد “بەبێ پلان و پلانێکی جێبەجێکراو” خۆبەدوورگرتن لە هێرشی زەمینیەوە بۆ سەر ڕەفەح.
ئەوەی جێگای سەرنجە ئەوەیە کە بایدن زۆر باش دەزانێت کە لە ئێستادا ڕەفەح نزیکەی یەک ملیۆن و ٤٠٠ هەزار کەسی تێدایە کە زۆربەیان لە چادردا دەژین و ئاو و خۆراک و دەرمانی پێویستیان نییە، بەڵام لە پەیوەندییە تەلەفۆنیەکەیدا، داوای نەکردووە هێرشکردنە سەر ئەم ناوچەیە ڕابگرن، بەڵام دوا داواکارییەکەی ئەوە بوو کە “نابێت ئەم هێرشە بەبێ پلان و پلانێکی کاریگەر ئەنجام بدرێت بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی ئەو یەک ملیۆن کەسەی کە پەنایان بردووەتە ئەوێ”. لە کاتێکدا زۆر باش دەزانێت کە هاوڕێکەی نەتانیاهۆ تا ئێستا خۆی لە کۆمەڵکوژی زیاتر لە ٢٨ هەزار و ١٧٦ فەلەستینی بەدوور گرتووە – کە زۆربەیان ژن و منداڵ بوون.
تا زیاتر بڕۆین، زیاتر لەوە تێدەگەین کە بایدن گڵۆپی سەوزی بۆ ناتانیاهۆ بۆ هێرشکردنە سەر ڕەفەح هەڵداوە. وە ئەم هێرشە لە ڕاستیدا سێ جار هێرشێکی ئەمریکا و ئینگلتەرا و ڕژێمی زایۆنیستییە و ئەمریکا و ئینگلتەراش بەشداری لە کۆمەڵکوژیی غەززە دەکەن. وە ئەگەر ئەم دوو وڵاتە نەبوایە هەرگیز نەتانیاهۆ نەیدەتوانی بە پێشێلکردنی یاسا و پرۆتۆکۆڵە نێودەوڵەتییەکان تاوانی لەو شێوەیە ئەنجام بدات و بیروڕای گشتی جیهان و بڕیاری دادگای نێودەوڵەتی پشتگوێ بخات./.
