بەپێی ڕاپۆرتی جام کوردی، دووهەمین خولی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی “ئەستەنبووڵ” İstanbul بە پشتیوانی “کۆمیتەی سینەمایی میزۆپۆتامیا” Mezopotamya Sinema و بە بەرپرسیاریی هاوبەشی “تانەر تان” Taner Tan و “ئادار تاش” Adar Taş، بە نمایشی فیلمی سینەمایی “کوردانی ئیزەدی” Kurdên Êzidî لە دەرهێنانی “ئاماسی مارتیرۆسیان” Amasi Martirosyan بەرهەمی ساڵی 1933 لە یەکێتی سۆڤییەت، بە نمایشی 30 بەرهەم لە سینەماکارانی کورد و بە تەرکیز لەسەر سینەمای کوردیی، دوێنێ پێنجشەمە 24ی مارچی 2022 لە شاری ئەستۆنبووڵ لە تورکیا کرایەوە و بۆ ماوەی پێنج ڕۆژ بەردەوام دەبێت.
لە ڕاگەیاندنی کۆمیتەی بەڕێوەبەریی دووهەمین خولی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی ئەستەنبووڵدا هاتووە: گرینگی و مانای هونەر؛ بە تایبەت هونەری سینەما و هونەرەکانی شێوەکاریی لە ڕۆژگاری ئێمەدا بە باشی ناسراوە. خەڵکانی جیهان، زیاتر لە سەد ساڵە کە ناو و شوناسی خۆیان لە ڕێگای سینەماوە لە جیهاندا پێکهێناوە، بەڵام کوردەکان و کۆمەڵگای وەکوو کوردەکان ڕووبەڕووی بەربەستی زۆر بوونەتەوە و بەرەوپێشنەچوونی سینەمای کوردیی بۆتە بەربەستێک بۆ بەرەوپێشنەچوونی خەڵکی کورد و ئەم باروودۆخە هێشتاش بە شێوەی جۆراوجۆر درێژەی هەیە و ئەمە لەگەڵ کەلتوور و هونەردا دژایەتی هەیە. سینەمای کوردی لە سیاسەتەکانی دۆخ و چۆنییەتی هاوشێوەبوون بگرە تا دەرفەتە ماددی و مەعنەوەییەکان؛ بەردەوام ڕووبەڕووی گرفت و بەربەست بۆتەوە. ئەم باروودۆخە دڵتەزێنە، هێشتاش بە لێککەوتن و بەربەرست درێژەی هەیە. ئێمە وەکوو کۆمیتەی بەڕێوەبەریی ئەم فێستیڤاڵە، ئاگاداریی ئەم باروودۆخە هەین و هەر بەم پێیە، دمانەوێت دووهەمین خولی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی “ئەستەنبووڵ” بەڕێوەبەرین. خەڵکی کورد لە هەر لایەنێک و بە کەلتوور و هونەریی خۆیان لە خەباتێکی نەتەوایەتیدان. هیوامان ئەوەیە کە ئێمەش، چرای ڕێگای ئەم کارە گرینگ و هەستیارە بین.
لە درێژەی ئەم ڕاگەیەندراوەدا هاتووە: هەر بەم پێیە؛ لە ساڵی 2019 فێستیڤاڵی فیلمی کوردی ئەستەنبووڵمان بۆ یەکەمین جار بە پشتیوانی “کۆمیتەی سینەمایی میزۆپۆتامیا” و بە شێوەی ئۆنلاین بەڕێوەبرد. پێش لە بەڕێوەچوونی یەکەمین خولی فێستیڤاڵ، بۆمان دەرکەوت کە سینەماکارانی کورد لە تورکیا ناتوانن بە ئاسانی فیلمەکانی خۆیان لە هۆڵەکانی سینەمادا نمایش بکەین. تەنانەت ئەگەر فیلمەکانیشیان نمایش بکرێت، بە ناچار سانسۆڕ دەکرێت. ئێستاش بە شێوەی ڕاشکاوانە، ناتوانین بڵێین کە فیلمە کوردییەکان ڕەنگی هۆڵی سینەما بەخۆیانەوە دەبینن و لەڕاستیدا میکانیزمەکانی سانسۆڕ و هەروەها قەدەغەکردن بۆ ئاوان لە قۆناغی جۆراوجۆردا بوونی هەیە و ئەم بابەت و گرفتە، هێشتاش درێژەی هەیە. بە لەبەرچاوگرتنی هەمووی ئەوانە دەمانەوێت سانسۆڕ، بەربەستەکان و ئەو سنوورانەی کە دێنە سەر ڕێگای سینەمای کوردیی لادەین و تا ئەو کاتەی کە بتوانین لێی ڕزگار بین، درێژە بە ڕێگای خۆمان دەدەین. بێجگە لەوانە، ئێمە دەمانەوێت ئەم فێستیڤاڵە، شوێنێک بێت بۆ سینەماکارانی کورد تاکوو بتوانن فیلمەکانیان تیایدا نمایش بکەن و بەرهەمەکانیان پێشکەش بە بینەران، هۆگرانی سینەما و لایەنگرانی خۆیان بکەن. هەر چەندە ئەوە یەکەمین مەبەستی ئێمەیە، بەڵام دەمانەوێت کوردەکان لە سینەمای جیهان، نوێنەری باش و شایستەی خۆیان هەبێت و لە نێوان سینەمای کوردی و سینەمای جیهاندا پەیوەندییەکانی باش و تۆکمە و گونجاو پێکبێنین.
لە درێژەی ئەم دەقەدا هاتووە: دوای ساڵی 2019 و بە دوای بڵاوبوونەوەی پەتای ڤایرۆسی کۆڕۆنا کە باروودۆخی لەمەجبووری لە سەرتاسەری جیهاندا پێکهێنا، ئێمە نەمانتوانی فێستیڤاڵەکەی خۆمان بە شێوەی ئامادەبوون بەڕێوەبەرین. ئەمڕۆکە بە بەرزڕاگرتنی جەژنی فێستیڤاڵی ساڵی 2019، دەمانەوێت دووهەمین خولی فێستیڤاڵ، لە ڕۆژانی 24 تا 29ی مارچی 2022 بەڕێوەبەرین. نزیکەی پێنج مانگ لە دەست بە کاریی ئەم ڕووداوە تێدەپەڕێت. لە هەڵبژاردنی فیلمەکان وەکوو کۆمیتەی فێستیڤاڵ، هەندێک پێوەرمان دیاریی کرد، ئەویش ئەوە بوو ئەو فیلمانەی کە لە چوارچێوەی بایخە مرۆڤایەتییەکان، سروشت و دیمۆکڕاتیک وێنەگیرابن، بە گشتیی هەڵبژێردران. هەڵبەت هەموو ئەو بەرهەمانەی کە بۆ ئێمە ڕەوانە کرابوون، گرینگایەتی تایبەت بە خۆیان هەبوو و سوپاسی هەموو ئەو دەرهێنەرانە دەکەین کە فیلمەکانی خۆیان بۆ ئێوە ڕەوانە کرد.
لە کۆتایی ڕاگەیاندنی چاپەمەنییەکانی کۆمیتەی بەڕێوەبەریی دووهەمین خولی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی ئەستەنبووڵدا هاتووە: 30 بەرهەم لە چوارچێوەی فیلمە بڵیندە سینەماییەکان، بەڵگە فیلم و کورتە فیلم لە دووهەمین خولی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی “ئەستەنبووڵ” نمایش دەکرێن. ئەم بەرهەمە هونەریانە لە سەرتاسەری کوردستان و زۆربەی وڵاتانی جیهان کە کوردەکان تیایدا نیشتەجێین و ژیان بەسەر دەبەن، بۆ نووسینگەی فێستیڤاڵ ڕەوانە کراون و زۆربەی ئەوان بە ئامادەبوونی دەرهێنەرەکانیان لە فێستیڤاڵ نمایش دەکرێن. هەروەها فیلمی سینەمایی “کوردانی ئیزەدی” Kurdên Êzidî کە لە لایەن “ئاماسی مارتیرۆسیان” Amasi Martirosyan لە ساڵی 1933 لە ئەرمەنیستانی یەکێتی سۆڤییەت وێنەگیراوە و تا ئێستا لە تورکیا و کوردستان نمایش نەکراوە، فیلمی دەستپێکی فێستیڤاڵەکەی ئێمە دەبێت. بە نمایشی ئەم فیلمە، دەمانەوێت چاوخشاندنێکمان هەبێت بە ئەزموونی کوردەکان لە مێژووی سینەمادا و ڕوانینێکمان هەبێت بە مێژووی نەنووسراویی ئەواندا. لە شەویی کردنەوەشدا، کۆنسێڕتی مۆسیقاش پێشکەش دەکرێت. کۆبوونەوەیەک سەبارەت بە سینەمای کورد یەکێکی دیکە لە بەرنامەکانی ئەم ڕووداوە هونەرییە دەبێت کە تیایدا سینەماکارانی کورد سەبارەت بە سینەمای کورد و گرفتەکانی خۆیان پێکەوە ئاخاوتن دەکەن و بیرووبۆچوونەکانیان دەخەنەڕوو، تاکوو لە بوارە جۆراوجۆرەکانی سینەمادا گرفتەکانیان باس بکەن و ئایدیاکانی خۆیان گەشەپێبدەن. ئێمە وەکوو کۆمیتەی فێستیڤاڵی فیلمی کوردی “ئەستەنبووڵ” لە ڕۆژانی 24 تا 29ی مارچی 2022 چاوەڕوانی هەموو سینەماکاران و هەڤاڵانی سینەما و هەروەها خەڵکی خۆشەویستین.
مەنسوور جیهانی
